شپش سر

شپش یک انگل خارجی است که قدمت آلودگی با آن به دوران پیش از تاریخ برمی گردد. شپش از خون انسان تغذیه میکند و بزاق آن حاوی مواد ضد انعقادی است و از لخته شدن خون جلوگیری میکند و خارش شدیدی را موجب می شود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،  آلودگی به شپش به دنبال تماس نزدیک بین فردی یا هنگامی که افراد خانواده در فصل های سرد و برای تامین گرما لباس بیشتری می پوشند شایع میشود . 

شپش در آب نمیتواند زندگی کند، به همین دلیل در مکانهایی مانند استخر نمی تواند زندگی کند و از طریق شنا در استخر منتقل نمیشود.

شپش ها انگل اختصاصی انسان بوده و خونخوار می باشد و در روز دو یا سه بار از خون انسان به کمک نیش خود تغذیه می نماید .

مقاومت آنها در خارج از بدن انسان کم و نسبت به تغییرات درجه حرارت خیلی حساس بوده و اشخاص تب دار را ترک می کند و در درجه حرارت ۵۲ درجه سانتیگراد در عرض چند دقیقه از بین می رود .

تشخیص افتراقی

گاهی ممکن است پوسته های سفید و ریزه شوره مانند با تخم شپش اشتباه شوند باید توجه داشت که تخم های شپش چون به قسمت ساقه مو می چسبند به سختی کنده می شوند در حالی که شوره سر یا سایر پوسته ها به راحتی با برس از مو جدا شوند.

راههای انتقال:

- تماس مستقیم افراد سالم با آلوده
- تماس غیر مستقیم مانند استفاده از وسایل شخصی آلوده ( لباس ها ، پتو، ملحفه، شانه، برس،حوله کلاه و روسری)

درمان :

شپش بسیار سخت از روی موهای افراد برطرف می شود. راه های بسیاری برای از بین بردن شپش وجود دارد، ولی تنها چند نوع راه وجود دارد که به طور واقعی جواب می دهد.

دو بار درمان با فاصله ۱۰-۸ روز لازم است اگر چه با درمان نخست شپش های سر و اکثر تخم های آن از بین می روند اما از آن جا که امکان خروج آنها از تخم تا ۸ روز بعد وجود دارد بنابر این به فاصله ۱۰-۸ روز درمان مجدد انجام شود.

تا پیش از آنکه شپش های جدید بالغ شوند و توانایی حرکت پیدا کنند ازبین بروند.

تمام موارد تماس احتمالی باید درمان شوند در غیر این صورت احتمال آلودگی مجدد وجود دارد.درآلودگی مجدد دو دوره درمان ( به فاصله ۱۰-۸) روز هم لازم است.
برای جداکردن رشکها ، استفاده از شانه های دندانه ریز ضروری است.

نحوه مصرف شامپو پرمترین:

- شستشوی موها با یک شامپوی غیر دارویی؛
- آبکشی و خشک کردن موها؛
- آغشته کردن تمام مو و پوست سر با مقدار کافی از شامپو پرمترین؛
- باقی ماندن ۱۰دقیقه در همان حالت؛
- شستشو و آبکشی کامل موها و پوست سر؛

از بین بردن شپش به وسیله سرکه

۱- سرکه را گرم کرده و آن را روی سر خود بمالید. حوله یا کلاهی روی سر خود بگذارید و ۳۰ دقیقه صبر کنید و بعد بشویید.

۲- روغن معدنی را با سرکه مخلوط کنید و آن را روی موهای خود بمالید تا شپش هایی که به سختی به موها چسبیده اند جدا شوند. می توانید روغن معدنی را از داروخانه تهیه کنید. این مخلوط شوره سر را هم برطرف می کند.

مخلوط های بالا را هر شب روی سر خود قرار دهید تا شپش ها به طور کامل برطرف شوند. حتی بعد از برطرف شدن کامل شپش، ۳ تا ۵ روز بعد هم، از این مخلوط برای موهای خود استفاده کنید. به این دلیل که کاملا مطمئن شوید شپش ها دیگر برنمی گردند.

برای پیشگیری از ابتلا به شپش چه کارهایی می‌توان انجام داد؟

• وقتی برای شانه زدن موهایتان با شانهِ مخصوص تشخیص شپش اختصاص دهید. فراموش نکنید که همهِ اعضای خانواده باید اینکار را انجام دهند! هر چه زودتر مشکل تشخیص داده شود، رفع آن سریعتر انجام خواهد شد.

• در تعطیلات آخر هفتهِ  بدون شپش درهفته‌های دهم و سی و پنجم شرکت کنید و همسایگان خود را نیز به شرکت در آن تشویق کنید.

• هنگام شانه زدن دقیق باشید. شپش‌ها و تخم‌های  آنها بسیار کوچک هستند و دیدن آنها سخت است.

• از کلاه، شانه و یا برس دیگران استفاده نکنید.

• از مواد شیمیایی برای پیشگیری از شپش‌ها استفاده نکنید، چراکه این کار می‌تواند باعث مقاوم شدن شپش‌ها در برابر داروها شود.

• بچه‌هایی با موهای بلند باید یا موهایشان را جمع کنند و یا ببافند.

در صورت ابتلا باید چه کنیم؟

• موهای دیگر اعضای خانواده را هم شانه بزنید تا از ابتلا و یا عدم ابتلای آنان مطمئن شوید.

• در صورت ابتلای دیگر اعضای خانواده هزمان به معالجهِ آنها نیز بپردازید.

• دستورالعمل داروها را به دقت دنبال کنید.

• برهم زدن چرخهِ زندگی شپش‌ها در اسرع وقت بسیار مهم است. بنابراین روش درمانی‌ای را انتخاب کنید که برای شما مناسب باشد و از بین بردن شپش‌های موهایتان را به صورت موثر تضمین کند.

• اگر پوسته‌های تخم بسیاری در موهایتان باشد، بدین معناست که مدت زیادی از ابتلای شما گذشته است. اما اگر تخم‌های جدید زیادی در سرتان باشد، معنای آن این است که شما جدیدا مبتلا شده اید.

• استفاده از شانهِ مخصوص تشخیص شپش را پس از ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از رهایی از شپش ادامه دهید. بعد از آن زمان شما می‌توانید مطمئن شوید که از روشی مناسب برای درمان استفاده کرده‌اید.‌

• به عنوان راهی برای پیشگیری متناوبا از شانه استفاده کنید.

• شانه و یا برس را با استفاده از آب جوش و یا فریز کردن ضدعفونی کنید تا دیگر اعضای خانواده مبتلا نشوند.

• به دنبال علت آلودگی باشید. به سایر افراد نیز در مورد این آلودگی اطلاع دهید تا آنها به بررسی وضعیت اعضای خانوادهِ خود بپردازند، در غیر این صورت خطر سرایت افزایش می‌یابد. داشتن شپش سر چیزی نیست که کسی از آن خجالت بکشد. دلیل ابتلای افراد به شپش عدم رعایت بهداشت نیست بلکه در واقع موهای تمیز  محل مناسب‌تری برای شپش‌ها هستند.

• ملافه‌ها را در دمای ۶۰ درجهِ سانتیگراد بشویید. کلاه‌ها، اسباب‌بازی‌ها و کوسن‌ها و بالش‌ها را می‌توان در طول شب در فریز گذاشت و یا اینکه آنها را در خشک کن در دمای ۶۰ درجهِ سانتیگراد برای مدت ۵ دقیقه قرار داد.

• داشتن شپش خجالت ندارد، اگر کاری در مورد آن انجام ندهیم باید خجالت بکشیم!

• کلیه وسایل شخص آلوده که با آنها تماس  داشته (ملحفه،پتو، روسری، کلاه ،چادر، مقنعه،گل سر، شانه و…) جمع آوری گردد و داخل یک نایلون بزرگ ریخته و در آن را بسته و بعد از ۲۴  ساعت وسایل را بیرون آورده وتمام آنها را با آب گرم شسته و جلوی آفتاب خشک نموده و سپس اطو گردد .

• استفاده از شامپو پرمترین برای از بین بردن شپشها که باید بصورت زیر مصرف گردد:

- ابتدا سر را با آب و شامپو معمولی بشویید سپس ۲ قاشق شامپو پرمترین بر روی سر ریخته و سر را بمدت ۱۰ دقیقه ماساژ بدهید و در نهایت موها را آبکشی نمایید . لازم به ذکر است، باید یک بار دیگر این عمل را ۷ تا ۱۰ روز بعد تکرار نمایید .

• برای از بین بردن رشکها (تخم شپش) باید یک شانه دانه ریز تهیه نموده وآن را به سرکه آغشته نموده وبمدت ۳۰دقیقه موها را با آن شانه نمود

اینجارو هم بخونید